Những Điểm Mới Của Luật Đất Đai Sắp Có Hiệu Lực.
Chính phủ đã đề xuất việc sửa đổi Luật Đất đai và mong muốn luật này có hiệu lực sớm hơn, từ ngày 1-7-2024 thay vì ngày 1-1-2025 như kế hoạch ban đầu. Nếu được Quốc hội thông qua, luật sẽ nhanh chóng được áp dụng thực tế.
Luật Đất đai năm 2024 có 16 chương và 260 điều, mang lại nhiều thay đổi quan trọng, nhằm tối ưu hóa nguồn lực đất đai.
1. Mở rộng quyền mua nhà đất cho Việt kiều
Luật Đất đai năm 2024 không phân biệt giữa công dân Việt Nam trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong việc tiếp cận đất đai. Tổ chức kinh tế trong nước và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài cũng không cần tuân theo các điều kiện và thủ tục đầu tư như nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư. Ngoài ra, các thành viên trong hộ gia đình có quyền và nghĩa vụ tương tự như cá nhân sử dụng đất.
2. Hoàn thiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Luật mới cho phép người sử dụng đất lựa chọn trả tiền thuê đất hàng năm hoặc một lần cho toàn bộ thời gian thuê. Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước giao đất không thu tiền có thể chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm nếu sử dụng diện tích này cho sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ. Cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp có thể nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa trong hạn mức, và phải có phương án sử dụng đất được UBND cấp huyện phê duyệt nếu vượt hạn mức. Tổ chức kinh tế cũng phải có phương án sử dụng đất nông nghiệp được UBND cấp huyện chấp thuận.
3. Minh bạch hóa quy hoạch sử dụng đất
Luật mới cải tiến hệ thống quy hoạch sử dụng đất ở ba cấp, đảm bảo đồng bộ với pháp luật về quy hoạch. Quy trình lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được đơn giản hóa, nhất là kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện. Các dự án đầu tư công và tư nhân đã được phê duyệt không cần đưa vào kế hoạch hàng năm cấp huyện. Luật cũng tăng cường sự công khai, minh bạch và sự tham gia của người dân trong công tác lập quy hoạch sử dụng đất.
4. Quy định chặt chẽ hơn về thu hồi đất
Luật mới làm rõ hơn về thẩm quyền, mục đích, phạm vi, điều kiện, tiêu chí và trình tự thu hồi đất vì lợi ích quốc gia và công cộng, tuân thủ Hiến pháp. Có 31 trường hợp cụ thể được quy định cho việc thu hồi đất vì lợi ích quốc gia và công cộng. Quy định về thu hồi đất liên quan đến quốc phòng, an ninh cũng được hoàn thiện, kể cả trong trường hợp chưa có trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Luật cũng quy định rõ ràng về việc thu hồi đất và tài sản gắn liền với đất là tài sản công.
5. Minh bạch hóa chính sách tài chính đất đai
Luật mới hoàn thiện quy định về chính sách tài chính đất đai, đảm bảo sự thống nhất với các luật liên quan khác. Các quy định về miễn, giảm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất được bổ sung và hoàn thiện. Luật cũng quy định rõ rằng trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất. Tiền thuê đất hàng năm được ổn định cho chu kỳ 5 năm và không được điều chỉnh quá mức do Chính phủ quy định, dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong giai đoạn 5 năm trước đó. Luật cũng bỏ khung giá đất, tạo cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.
Kết Luận:
Luật Đất đai năm 2024 với nhiều điểm mới và cải tiến đáng chú ý không chỉ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người sử dụng đất mà còn thúc đẩy sự minh bạch và hiệu quả trong quản lý đất đai. Việc mở rộng quyền tiếp cận đất đai cho người Việt Nam ở nước ngoài, hoàn thiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, cải tiến hệ thống quy hoạch và quy định chặt chẽ về thu hồi đất là những bước tiến quan trọng nhằm tối ưu hóa nguồn lực đất đai và phục vụ tốt hơn cho lợi ích quốc gia và công cộng.
Những thay đổi này hứa hẹn sẽ giải quyết nhiều vướng mắc hiện nay, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân và các tổ chức kinh tế. Việc áp dụng sớm luật này, nếu được Quốc hội thông qua, sẽ giúp luật nhanh chóng đi vào thực tiễn, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội và kinh tế. Đây là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống quản lý đất đai hiện đại, minh bạch và công bằng, góp phần phát triển bền vững đất nước trong tương lai.
